گبه دستباف قشقایی سه متری خودرنگ کد 2364 (199 در 132)

در دل کوهستان‌های زاگرس، جایی که طبیعت بکر با زندگی عشایری در هم تنیده شده، گبه‌ای خلق شده که نه تنها یک زیرانداز ساده نیست، بلکه تجسمی است از فرهنگ، ذوق و هنر بی‌مرز زنان ایل قشقایی. این گبه دستباف، با اندازه‌ای معادل ۱۹۹ در ۱۳۲ سانتی‌متر، اثری هنری است که در هر گره‌اش می‌توان داستانی از زندگی کوچ‌نشینی، باورهای سنتی، و عشق به طبیعت را جست‌وجو کرد. نخستین نکته‌ای که در نگاه اول چشم بیننده را می‌گیرد، طرح منحصربه‌فرد زمینه‌ی این گبه است. نه گل‌های پرپیچ‌وخم، نه ترنج و لچک‌های متداول، بلکه ۹ بز آبی‌رنگ که به شکل منظم در زمینه قرار گرفته‌اند و همگی به سمت چپ ایستاده‌اند. این انتخاب طرح، علاوه بر زیبایی بصری، معنا و روایت خاصی در خود دارد. بز در فرهنگ قشقایی نماد برکت، پویایی و زندگی است. انتخاب رنگ آبی برای بزها نیز نمادی از آسمان پاک، صداقت، آرامش و ایمان است؛ رنگی که در میان رنگ‌های خودرنگ طبیعی پشم، کمیاب‌تر و در عین حال، چشم‌نوازتر است. این گبه، «خودرنگ» است، به این معنا که رنگ‌های به‌کاررفته در آن حاصل پشم طبیعی گوسفندان ایل بوده و بدون رنگرزی مصنوعی تهیه شده است. از رنگ‌های خاکی گرفته تا شیری، قهوه‌ای، و آبی ملایم—all از دل طبیعت زاده شده‌اند. این ویژگی باعث شده تا گبه حال‌وهوای طبیعی‌تری داشته باشد و با گذر زمان، نه تنها از زیبایی آن کاسته نمی‌شود، بلکه رنگ‌ها پختگی و اصالت بیشتری پیدا می‌کنند. با دقت در این گبه، می‌توان دریافت که بافندگان آن، زنانی از ایل قشقایی بوده‌اند؛ بانوانی که هنر در رگ‌هایشان جاری است و از کودکی با نقش‌و‌نگار و رنگ آشنا شده‌اند. این زنان هنرمند با ذهنی آزاد، بدون استفاده از نقشه و تنها بر اساس حافظه و احساس، طرح بزها را بر زمینه گبه جان بخشیده‌اند. همین امر است که به این اثر روح و زنده‌بودگی می‌بخشد. هر بز، با آن‌که به نظر ساده می‌آید، اما با دقتی مثال‌زدنی بافته شده و هارمونی خاصی میان آن‌ها برقرار است. همه به سمت چپ ایستاده‌اند؛ گویی در حال حرکتند، یا شاید نگاهی استعاری به گذشته‌ای دارند که با آن زیسته‌اند. بافت گبه به شیوه سنتی قشقایی و با رج‌شمار پایین اما گره‌هایی درشت و محکم انجام شده است. همین باعث شده تا این گبه نه تنها زیبا، بلکه بسیار مقاوم و مناسب برای استفاده روزمره باشد. پرزهای بلند و نرمی خاص آن، حس گرما و صمیمیتی بی‌نظیر را منتقل می‌کنند. در نهایت، این گبه نه تنها یک فرش، بلکه یک روایت تصویری از فرهنگ قشقایی است. بزهایی که در دل زمینه آرام گرفته‌اند، تداعی‌کننده زندگی عشایری‌اند که با طبیعت آشتی دارند، بی‌ادعا می‌زیند و زیبایی را در سادگی می‌بینند. این گبه می‌تواند زینت‌بخش هر فضایی باشد؛ از خانه‌های مدرن تا فضاهای سنتی، چرا که در دل خود هم داستان دارد، هم هنر، هم اصالت.