از حذف این محصول اطمینان دارید؟
تفاوت گبه و گلیم | گبه بهتره یا گلیم؟
فرش های دستباف ایرانی تنوع فوق العاده‌ای دارند و گلیم و گبه دو نمونه پرطرفدار از این دسته بندی هستند؛ اما واقعاً تفاوت گبه و گلیم چیست؟ چرا بعضی‌ها بین انتخاب این دو شک دارند و مدام می پرسند که گبه چه فرقی با گلیم دارد؟ یا اینکه کدامشان برای خرید بهتر است؟
در این مقاله از سایت ایران گبه، قصد داریم خیلی شفاف و کاربردی، این تفاوت ها را بررسی کنیم و کمک کنیم انتخاب بهتری داشته باشید. اگر شما هم دنبال پاسخی برای سوالاتی مثل تفاوت گبه با گلیم فرش یا اینکه گبه بهتره یا گلیم هستید، تا پایان همراه ما باشید.
معرفی گبه و گلیم
گلیم و گبه دو نمونه از دستبافته های سنتی ایرانی هستند که هر دو تاریخچه ای کهن دارند و جزو هنر های اصیل عشایر و روستاییان به شمار می‌آیند. با این حال، ساختار، کاربرد و ویژگی های این دو بسیار با یکدیگر متفاوت است.
گلیم یک نوع فرش دستباف بدون پرز است که با نخ های پشمی یا پنبه ای بافته می شود. گلیم ها معمولاً سبک، نازک و بسیار منعطف هستند و بیشتر برای پوشاندن کف، دیوارها یا حتی به عنوان سفره و روانداز استفاده می‌شوند. در طراحی گلیم، نقش های هندسی و الگوهای ساده رایج است و رنگ‌های زنده و متنوعی به کار می‌رود.
در مقابل، گبه نوعی فرش دستباف با پرزهای بلند تر و ضخامت بیشتر است. گبه ها با نخ های تمام پشمی و با بافتی نرم و لطیف ساخته می شوند. نقشه های گبه اغلب ساده، بداهه و با الهام از زندگی روزمره عشایر طراحی می شود؛ به همین دلیل طرح های گبه معمولاً آزاد تر، بی‌قاعده تر و گاهی کودکانه به نظر می رسد. گبه ها نسبت به گلیم گرم تر و مناسب تر برای مناطق سردسیر هستند. این یکی از مزایای استفاده از گبه است.
درک این نکته ضروری است که اگرچه هر دو هنر دست باف هستند، اما در مواردی مانند نوع نخ، نحوه بافت، ضخامت، نوع کاربرد و حتی نقوش، تفاوت های بنیادینی دارند که در ادامه با جزییات بیشتر به آنها خواهیم پرداخت تا بتوانیم به طور کامل بفهمیم گبه چه فرقی با گلیم دارد؟ و کدام یک بسته به نیاز، انتخاب بهتری است.
گبه چه فرقی با گلیم دارد؟
تفاوت های بین گبه و گلیم فراتر از ظاهرشان است و به جزئیات بافت، جنس، کاربرد و حتی فرهنگ تولیدکننده هایشان برمی‌گردد. برای اینکه بهتر بفهمیم گبه چه فرقی با گلیم دارد؟، بیایید این اختلاف ها را دقیق تر بررسی کنیم:
۱. ضخامت و بافت
یکی از مهم ترین تفاوت ها، ضخامت این دو بافته است. گبه پرزهای بلندی دارد و به همین دلیل ضخیم تر و نرم تر است. در حالی که گلیم بدون پرز و نازک بافته می‌شود و بیشتر شبیه به یک پارچه ضخیم به نظر می‌رسد. این ویژگی باعث می‌شود گبه عایق حرارتی بهتری باشد و گرمای بیشتری تولید کند.
۲. جنس نخ و مصالح اولیه
گبه ها معمولاً از پشم خالص و دستریس شده تهیه می شوند و به خاطر تراکم کمتر گره ها، نرمی خاصی دارند. اما گلیم ها اغلب از ترکیب پشم و پنبه یا فقط پشم بافته می شوند و نسبت به گبه سخت تر و زبر تر هستند.
۳. نقشه و طرح
در گبه ها، طرح ها بسیار آزادانه تر و ذهنی تر ایجاد می شوند. معمولاً نقش هایی ساده، انتزاعی یا برگرفته از طبیعت و زندگی عشایری در گبه دیده می شود. اما گلیم ها نقش های هندسی و تکرار شونده دارند که بیشتر بر پایه الگو های سنتی طراحی شده اند.
۴. رنگ بندی
رنگ های به کار رفته در گبه بیشتر طبیعی و در طیف های آرام تر مثل کرم، قهوه ای و سرمه ای است. در مقابل، گلیم ها معمولاً با رنگ های شاد تر و تند تری مثل قرمز، آبی و زرد بافته می شوند که جذابیت خاصی به فضای خانه می دهند.
۵. کاربرد
به دلیل ضخامت زیاد، گبه ها برای پوشاندن کف اتاق های نشیمن یا اتاق خواب ها در مناطق سردسیر بسیار مناسب ترند. اما گلیم به دلیل سبکی، هم به عنوان فرش، هم برای تزیین دیوار، و هم به عنوان سفره یا روکش مبلمان به کار می‌رود.
۶. دوام و ماندگاری
هر دو محصول با توجه به هنر دستباف بودنشان دوام بالایی دارند؛ اما چون گبه تراکم گره کمتری دارد، ممکن است در برابر فشار یا رفت و آمد زیاد زود تر تغییر شکل دهد، مگر اینکه از کیفیت بالایی برخوردار باشد.
اگر قصد انتخاب یا خرید دارید و نمی‌دانید گبه بهتره یا گلیم، حتماً پیشنهاد می کنیم مقاله را تا پایان دنبال کنید. همچنین اگر برای خرید گبه در تهران به مشاوره تخصصی نیاز دارید می توانید از مجموعه ایران گبه کمک بگیرید.
مقایسه قیمت گلیم و گبه
یکی از مهم ترین سوالاتی که هنگام خرید این دستبافته های اصیل ایرانی مطرح می‌شود، این است که قیمت گلیم و گبه چه تفاوتی با هم دارند و کدام گزینه از نظر اقتصادی به صرفه تر است. برای پاسخ دقیق به این سوال، باید عوامل مؤثر بر قیمت این دو محصول را در نظر بگیریم.
۱. متریال و مصالح اولیه
گبه ها به دلیل استفاده از پشم خالص و ضخیم تر، معمولاً مواد اولیه گران تری نسبت به گلیم دارند. همچنین، نخ های به کار رفته در گبه ها غالباً با کیفیت تر و با دست ریسی بیشتری انتخاب می شوند که همین موضوع روی قیمت نهایی تاثیرگذار است.
۲. زمان و سختی تولید
بافت گبه به خاطر پرزهای بلندتر و ضخامت بیشتر، زمان و تلاش بیشتری از بافنده می‌طلبد. از طرف دیگر، چون گبه ها با طرح‌های ذهنی و بدون نقشه های دقیق بافته می شوند، هنرمندی و خلاقیت بیشتری نیاز دارند. این عوامل باعث می شود دستمزد بافنده گبه نسبت به بافنده گلیم بیشتر باشد و به تبع آن قیمت گبه هم بالا تر برود.
۳. طرح و نقش
گلیم ها معمولاً الگو های هندسی ساده و تکراری دارند و به همین دلیل در زمان کمتری تولید می‌شوند؛ اما گبه ها به دلیل طرح های آزادانه، منحصر به فرد بودن هر قطعه و گاهی استفاده از رنگ های طبیعی، ارزش هنری بالاتری پیدا می کنند که روی قیمتشان اثر می‌گذارد.
۴. ابعاد و وزن
به طور معمول گبه ها ضخیم تر و سنگین تر از گلیم ها هستند. هر چه وزن و متراژ یک دستبافته بیشتر باشد، طبیعتاً قیمت آن نیز بالا تر خواهد بود. بنابراین یک گبه هم اندازه با یک گلیم، معمولاً قیمت بیشتری دارد.
۵. اصالت و برند
اگر گبه ای متعلق به عشایر مشهور مانند گبه قشقایی باشد، به خاطر اصالت و ارزش فرهنگی اش قیمت بالاتری نسبت به گلیم های معمولی خواهد داشت.
گبه بهتره یا گلیم؟
وقتی صحبت از انتخاب بین گبه و گلیم به میان می آید، همه چیز بستگی به نیاز و سلیقه شما دارد. اما برای اینکه بتوانیم تصمیم دقیق تری بگیریم، بهتر است ویژگی های هر کدام را در نظر بگیریم.
گبه به دلیل پرزهای بلند، نرمی فوق‌العاده و ضخامت زیاد، یک انتخاب عالی برای فضا های سردسیر، اتاق خواب ها یا نشیمن های خانوادگی است. اگر به دنبال یک کفپوش گرم، نرم و دوست داشتنی هستید که حس صمیمیت بیشتری به فضا بدهد، بدون شک گبه گزینه بهتری است.
از طرف دیگر، گبه ها به دلیل طرح های ذهنی، دستباف بودن خاص و رنگ های طبیعی، زیبایی منحصر به فردی دارند و جلوه ای اصیل به دکوراسیون شما می بخشند.
در مقابل، گلیم با وزن کمتر، ضخامت کمتر و قیمت مناسب تر، انتخاب خوبی برای کسانی است که دنبال یک گزینه سبک و اقتصادی تر هستند. گلیم ها با نقوش هندسی و رنگ های شاد، برای تزئین دیوارها، روکش مبلمان یا حتی استفاده به عنوان زیرانداز در فضا های باز فوق‌العاده‌اند. علاوه بر این، حمل و نقل آسان گلیم باعث می شود برای زندگی های سیار، مسافرتی یا حتی خانه های کوچک تر، گزینه ایده آلی باشد.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش کردیم به طور کامل و کاربردی به بررسی تفاوت گبه و گلیم بپردازیم. ابتدا با تعریف هر کدام آشنا شدیم و سپس فهمیدیم گبه چه فرقی با گلیم دارد. در ادامه، تفاوت‌های ظاهری، ساختاری و قیمتی این دو دستبافته اصیل ایرانی را بررسی کردیم و به این سوال پاسخ دادیم که گبه بهتره یا گلیم.
همچنین برای داشتن انتخابی هوشمندانه‌تر، مزایا و ویژگی‌های هر کدام را مقایسه کردیم. در بخش‌های پایانی، یک راهنمای جامع برای نگهداری از گلیم و گبه ارائه دادیم تا بتوانید با رعایت چند نکته ساده، عمر این فرش‌های ارزشمند را افزایش دهید.