فرش دستباف یلمه: شاهکاری از روستای علی‌آباد فرش‌های دستباف یلمه همواره در میان علاقه‌مندان و کارشناسان فرش به عنوان نمونه‌ای از هنر اصیل و ناب ایرانی شناخته می‌شوند. این فرش خاص که در روستای علی‌آباد، نزدیک شهر بروجن بافته شده، یکی از بهترین بافت‌های یلمه محسوب می‌شود. این منطقه به دلیل تعداد محدود بافندگان، چندان شناخته‌شده نیست، اما کیفیت و دقتی که در بافت این فرش‌ها به کار می‌رود، آن‌ها را در زمره‌ی شاهکارهای هنری قرار داده است. اندازه‌ای فراتر از معمول: نشانگر مهارت و تجربه‌ی بافنده یکی از ویژگی‌های منحصربهفرد این فرش اندازه‌ی بزرگ آن است که بیش از چهار متر مربع وسعت دارد. این در حالی است که در روستای علی‌آباد، بیشتر فرش‌ها با ابعادی کمتر از دو متر مربع بافته می‌شوند. این تفاوت نشان می‌دهد که بافنده‌ی این اثر، علاوه بر داشتن تجربه و مهارت بالا، از توانایی لازم برای خلق فرش‌های بزرگ و پیچیده برخوردار بوده است. بافت چنین فرشی، نه‌تنها زمان و دقت بیشتری نیاز دارد، بلکه مستلزم برنامه‌ریزی ذهنی و خلاقیت فوق‌العاده‌ای است که آن را به یک اثر استثنایی تبدیل می‌کند. یک جفت دوقلوی خاص؛ هنر در قالب تکرار نسبی نکته‌ی جالب دیگری که این فرش را از سایر نمونه‌ها متمایز می‌کند، وجود یک جفت دوقلو از آن است. کد ۱۳۰1 نشان‌دهنده‌ی فرشی است که ۹۰ درصد شبیه به این فرش است، اما تفاوت‌های جزئی در بافت و رنگ‌بندی دارد. چنین فرش‌های دوقلویی در بین بافته‌های عشایری و روستایی بسیار نادر هستند، زیرا فرایند ذهنی بافت و نبود نقشه‌ی دقیق باعث می‌شود هر فرش یکتا و منحصربهفرد باشد. اما در این مورد خاص، بافنده توانسته دو نمونه‌ی بسیار نزدیک به هم ببافد که نشان از دقت، تمرکز و مهارت بالای او دارد. طرح حوض پنج‌تایی؛ ترکیب هوشمندانه‌ای از رنگ و تقارن طرح اصلی این فرش شامل یک ردیف حوض پنج‌تایی در مرکز فرش است. این چیدمان متقارن نه‌تنها به فرش جلوه‌ای خاص بخشیده، بلکه از نظر بصری نیز بسیار جذاب و متعادل است. رنگ‌بندی این حوض‌ها به این صورت است: دو حوض بالا و پایین به رنگ آبی، دو حوض میانی به رنگ قرمز، و حوض مرکزی به رنگ سرمه‌ای. این ترکیب رنگی، ضمن ایجاد کنتراست زیبا و چشم‌نواز، باعث می‌شود که چشم بیننده به سمت مرکز فرش جذب شود. رنگ‌های آبی و سرمه‌ای، حس آرامش و اصالت را القا می‌کنند، در حالی که رنگ قرمز نشاط و انرژی را به نمایش می‌گذارد. این هماهنگی رنگی، از ویژگی‌های طراحی استادانه‌ی فرش یلمه است که در کمتر نمونه‌ای با این ظرافت دیده می‌شود. زمینه‌ی پرنقش و نگار: ترکیبی از هندسه و طبیعت زمینه‌ی این فرش با نقوش هندسی و گل‌های هندسی پراکنده پر شده است. نکته‌ی مهم این است که با وجود این همه جزئیات و الگوهای متنوع، این فرش کاملاً ذهنی بافته شده است. یعنی بافنده بدون استفاده از نقشه‌ی از پیش طراحی‌شده، تمامی این الگوها را به حافظه و تجربه‌ی خود متکی بوده است. این ویژگی ارزش این فرش را دوچندان می‌کند، زیرا خلق چنین اثری تنها از دستان یک استادباف چیره‌دست برمی‌آید. طرح‌های هندسی و گل‌های هندسی در این فرش، نشان‌دهنده‌ی تأثیرپذیری بافنده از طبیعت و محیط پیرامون خود است. این نقوش، علاوه بر زیبایی بصری، دارای مفاهیم نمادین نیز هستند. به عنوان مثال، نقش گل‌ها می‌تواند نماد زندگی، باروری و رشد باشد و طرح‌های هندسی نیز نشان‌دهنده‌ی نظم و هماهنگی در طبیعت است. مواد اولیه‌ی کاملاً طبیعی: اصالت در تار و پود یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این فرش، استفاده‌ی ۱۰۰ درصدی از پشم در تار، پود و پرز آن است. این امر، باعث شده که فرش از لحاظ نرمی، لطافت و دوام در بالاترین سطح ممکن قرار داشته باشد. همچنین، رنگ‌های استفاده‌شده در این فرش کاملاً گیاهی هستند که علاوه بر ایجاد طیف‌های رنگی گرم و طبیعی، باعث افزایش ماندگاری رنگ‌ها و عدم تغییر آن‌ها در طول زمان می‌شود. یک شاهکار هنری و ارزشمند این فرش یلمه از روستای علی‌آباد، ترکیبی از مهارت، خلاقیت و اصالت است. اندازه‌ی بزرگ، طرح حوض پنج‌تایی، بافت ذهنی، رنگ‌بندی فوق‌العاده و استفاده از مواد طبیعی، همه و همه دست‌به‌دست هم داده‌اند تا این اثر را به یک شاهکار واقعی در دنیای فرش دستباف تبدیل کنند. این فرش نه‌تنها می‌تواند زینت‌بخش فضاهای خاص و کلاسیک باشد، بلکه به دلیل ارزش تاریخی و هنری خود، یک سرمایه‌گذاری ارزشمند نیز محسوب می‌شود. هر گره‌ای که در این فرش زده شده، حکایتی از فرهنگ، هنر و زندگی عشایری ایران است که در دستان بافنده‌ای ماهر به تصویر کشیده شده است.
